Shkruan : Kryetari i kuvendit qendror të PDSH-së – Prof. Iljaz Halimi
Deklaratës të nënshkruar kohë më parë nga Aliu, Sela dhe Kasami në prezencën e kryeministrit Rama në Tiranë. Nga nënshkrimi i kësaj Deklarate e deri më sot, aq shumë bujë, është bërë sa lehet përshtypja se, miratimi kësaj Deklarate edhe nga pala maqedonase, do ta zgjidhte njëherë e përgjithmon çështjen shqiptare në Maqedoni. Për ta komentuar atë Deklaratë apo Platformë, siç preferojnë disa ta quajnë, nga shumë media televizive u organizuan emisione të veçanta ku mernin pjese perfaqësues të partive politike, analistë dhe publicist të ndryshëm.
Duke i përcjellur prononcimet e tyre, kam përshtypjen se pjesa dërmuese nga ata, as që e kan lexuar Dekleratën. Me siguri se ka edhe prej atyre që e dinë përmbajtjen e Dekleratës por për arsye të ndryshme, nuk e thuajn të vertetën. Në këte kategori të njerëzve bëjnë pjesë mbështetësit e flaktë të LSDM-së, të cilët preferojnë që, për formimin e qeverisë edhe aq shumë të mos ngushtohet kjo parti.
Për të patur një pasqyrë më të qartë se çka në esencë paraqet Deklaratë e atyre tri partive politike, unë pasi e lexova me vëmendje ate, konstatova se së pari, kjo Deklaratë nuk mund të quhet Platformë shqiptare për shkak se së pari, ate si të tillë nuk e mbështesin të gjitha partite shqiptare dhe e dyta, në te janë perfshirë vetëm disa kërkesa, që paraqesin minimumin e kërkesave të shqiptarëve, të cilat që nga 1990 e këndej në vazhdimsi i kanë paraqitur partitë politike shqiptare.
Se për çfarë kërkesash bëhet fjalë, kjo mund të shihet nga mbrendia e vet Dekleratës. Kështu psh. në njërën nga 30 pikat, me të cilën fillon Deklarata, thuhet se “BDI, Besa dhe LR.PSHD kanë ra dakord që agjenda e Dekleratës të realizohet në mandatin e ardhshëm qeveritar ose në çdo mandat tjetër vijues edhe ate në kuadër të MO-së dhe kushtetutës”. Në bazë të këtij përcaktimi i bie që me vite duhet të presim në përmbylljen e tërësishme të Deklerates, pa mos patur nevojë që të ndryshohet kushtetuta. Gjithashtu në këtë Deklaratë nuk precizihet përdorimi i gjuhës shqipe. Askund nuk përmendet se gjuha shqipe duhet të jetë zyrtare, ngjajshëm me gjuhën maqedonishte, në tërë territorin e Maqedonisë. Për ndryshimin e stemës, flamurit dhe himnit të Maqedonisë të thuhet se “kërkojmë të hapet debat gjithpërfshirës”, kjo nuk ka kurfar garancash se ato mund të ndryshohen më shpejt dhe në interes të shqiptarëve.
Në njërën nga kërkesat e kësaj Deklerate qëndron se “BDI, Besa dhe ASH, e mbështesin punën e prokurorisë speciale pa paragjykime etnike dhe politike”, duke mos e potencuar domosdoshmërin e vazhdimit të mandatit të saj. Për kërkesat tjera që në bisedimet me Greqin për emrin ose me Bullgarinë për problemet që ka Maqedonia, të kyqen edhe shqiptarët, është e panevojshme ky formulim të ekziston si i tillë, kur dihet se kjo do të ishte realizuar pa kurfar problemi poçese edhe më herët të insistohej në nivel qeveritar. Ngjajshëm si me këto kërkesa ka edhe kërkesa tjera në këtë Deklaratë që ska patur nevojë të futen në te, ngase janë kërkesa që burojnë nga nevojat e përditshmërisë sonë, (si psh. hapja e pikave të reja kufitare ose angazhimi për fqinjësi të mire etj), të cilat në bashkëqeverisje mund të gjindeshte mirkuptim që të realizohen.
Deklerata, për të cilën jan pajtuar Aliu, Kasami dhe Sela, kështu si është konceptuar, të lenë përshtypjen se ajo është bërë në pajtueshmëri edhe me partitë kryesore maqedonase. Tjetër është se tani si VMRO ashtu edhe LSDM, këtë Deklaratë e paraqesin si diçka të dëmshme për Maqedoninë, se shqiptarët duan ta kantonizojnë ose federalizojnë Maqedoninë e kështu me radhë. Qëndrimi i këtillë i pales maqedonase është që edhe ma shumë ta reduktojnë këtë dekleratë, para se ajo të pranohet nga ana e tyre.
Ajo që i mungon kësaj Deklarate janë kërkesat qenësore të shqiptarëve nëpërmes të cilave shqiptarët do të arrinin barabarzinë e plotë me maqedonasit. Që të arrihet kjo barazi, kërkohet domosdo ndryshimi i kushtetutës ku shqiptarët do të njiheshin si kombë shtetformues. Regullimi juridiko kushtetues i Maqedonisë duhet të mbështetet në dy shtyllat kryesore të vendit, siç janë maqedonasit dhe shqiptarët dhe minoritetet tjera.
Derisa nuk arrihet që vendimarja për shumë çështje të rëndësishme, të jetë e përbashkët në mes përfaqësuesve maqedonas dhe shqiptarë, atëher vazhdimishtë shqiptarët do të jenë të mvarur nga pala maqedonase, duke u shëndruar si pale lypse për të drejtat që u takojnë. Jo rastësishtë, çdo ditë ndëgjojmë prononcime të opinionistëve maqedonas ku thonë se: “çka kërkojnë shqiptarët ende, a pak u kemi dhënë, ky është shteti ynë, shqiptarët tanimë i kan dy shtete dhe dëshirojnë në vendin tonë të krijojnë edhe një shtet të tretë etj.
Për parandalimin e kësaj mvarshmërie të shqiptarëve nga maqedonasit duhet domozdo të hartohet një Platformë kombëtare shqiptare me kërkesa të qarta dhe të afatizuara sipas prioriteteve që duhet ti ketë. Për realizimin e kësaj Platforme kërkohet që krahas përfaqësuesve të partive shqiptare parlamentare të ndërmjetëson edhe faktori ndërkombëtar si garancë për bisedimet shqiptaro maqedonase që duhet sa ma shpejtë të fillojnë.
Cdo variantë tjetër e formimit te qeverisë, ku shqiptarët do të ishin pajtuar paraprakishtë me disa ndryshime kozmetike të rregullimit juridiko kushtetues të Maqedonisë, do të ishte vetëm mashtrimi i rradhës, se kështu mund të zgjidhert statusi i drejt i shqiptarëve në Maqedoni./Ditari.mk/
No comments: